Adam Weishaupt

Adam Weishaupt werd geboren op 6 februari 1748. Na de dood van zijn vader, die een Duitse rabbi (Joodse priester) was, bekeerde hij zich tot het christendom en werd hij opgevoed door zijn grootvader. Maar deze kon de opvoeding niet aan en stuurde hem naar de Jezuïten (orde), door hen werd hij opgevoed en opgeleid. Toen hij was afgestudeerd ging hij in 1775 les geven in rechten aan de universiteit van Ingoldstadt. 1775 was ook het jaar waarin hij brak met de Jezuïten, hij vond dat ze te streng waren. Weishaupt bekeerde zich tot het protestantisme en werd een extreme liberaal. Op 1 mei 1776 richt hij samen met Adolph Baron von Knigge de “Ordo Perfectibilis” op. Dit betekend de orde van vervolmakingen. Maar na een paar maanden al werd deze veranderd in “Ordo Illuminati Bavarensis”, orde van verlichte Beieren. Het was een snel groeiende orde, al na een paar jaar na de oprichting telde de orde al zo’n 2000 leden, verspreid over heel Europa. De Ordo Illuminati Bavarensis, afgekort Illuminati streeft naar 3 doelen: religies uit de weg ruimen, de kerk vernietigen en ten slotte één regering voor de hele wereld. Maar uiteindelijk moet hij door deze orde Beieren ontvluchten en sterft in 1830.

Calculus

Calculus is de engelse benaming voor analyse, dat is een tak in de wiskunde. Het is ontstaan uit de rekenkunde en meetkunde. Bij analyse bestuur je voornamelijk: functies(hoe de een afhangt van de ander) en reële(getallen die je kunt aangeven op een lijn) en complexe getallen. Het gaat hierbij vooral om de helling of de lijn van een functie. Leibniz en Newton worden gezien als de grondleggers van de analyse. Hierdoor ontstond er ruzie tussen Newton en Leibniz over wie het eerste was. Maar ook Descartes, Huygens, Barrow en De Fermat hebben eraan gewerkt. Het middelpunt van de calculus zijn onder andere: De afgeleide, limieten en integralen. De belangrijkste reden van het ontstaan van de analyse was het probleem met de raaklijnen die niet goed waren te bepalen. De huidige analyse is onderverdeeld in maar liefst 11 deelgebieden!

Christian Freiherr von Wolff

Christian Freiherr von Wolff werd geboren in Breslau op 24 januari 1679 en stierf in Halle op 9 april 1754. Hij was een Duitse rechtsgeleerde, filosoof, politiek denker en één van de belangrijkste figuren in de Duitse Verlichting. Zijn denken is sterk rationalistisch van aard, en hij had veel aan de ideeën van Gottfried Leibniz. Zijn grootste invloed oefende hij uit op het volkenrecht. Zijn denken was vooral deterministisch van aard, dat houd in dat hij dacht dat elke gebeurtenis of stand van zaken veroorzaakt is door eerdere gebeurtenissen volgens de causale wetten die de wereld regelen en beheersen.

Christoph Martin Wieland

Christoph Martin Wieland is geboren in Oberholzheim op 5 september 1733 en gestorven in Weimar op 20 januari 1813. Hij was een Duitse schrijver uit het plaatsje Rococo. Hij was de enige Duitse auteur(van betekenis) die zich vertegenwoordigde voor de stroming die humoristisch classicisme werd genoemd. Dit betekend niet minder dan ‘grappige stroming’, dit slaat terug op de Griekse en Romeinse tijd. Hij was een voorstander van de Verlichting.

Gottfried Leibniz

Gottfried werd geboren op 1 juli 1646 in Leipzig. Zijn volledige naam was Gottfried Wilhelm Leibniz. Leibniz was een heel slim persoon, zo wist hij veel van geschiedenis, logica, natuurkunde, diplomatiek, filosofie, maar waar hij echt heel erg goed in was, was wiskunde. Je zou ‘m gerust een universeel mens kunnen noemen, omdat hij zich op zo ontzettend veel vlakken georiënteerd heeft. Hij heeft ook ooit een uitvinding gedaan: ‘calculus’. Gottfried dacht dat het universum bestond uit spirituele atomen en dat deze samen God zijn. Deze atomen bepaalden hoe de mensen de wereld zagen. Dit baseerde hij op mysterieuze metafysische bewijzen die voor de gemiddelde sterveling niet te herleiden zijn. Gottfried wordt gezien als de grondlegger van de Duitse verlichting. Emanuel Kant was een grote bewonderaar van Gottfried. Hij stierf op 14 november 1716 in Hannover

Gotthold Ephraim Lessing

Gotthold Ephraim Lessing is geboren in Kamenz op 22 januari 1729 en stierf in Brunswijk op 15 februari 1781. Hij was een schrijver en dichter uit de(Duitse) Verlichting. Er wordt ook wel gezegd dat hij de eerste moderne schrijver in de Duitse literatuur is. Zijn werken stonden in het teken van Godsdiensttolerantie(iedereen mocht kiezen wat hij/zij geloofde). Hij wees dus fanatisme af. Hij was een vrijdenker en neigde naar het deïsme( god heeft de wereld geschapen en laat hem nu met rust).

Immanuel Kant

Immanuel Kant werd op 22 april 1724 geboren in Koningsberg, Pruisen (tegenwoordig Rusland). Kant wordt gezien als de eerste Duitse idealist. Kant heeft de bekendste definitie van de Verlichting gegeven: “Verlichting is het uittreden van de mens uit de onmondigheid die hij aan zichzelf te wijten heeft. Onmondigheid is het onvermogen zich van zijn verstand te bedienen zonder de leiding van de ander”. Kort uitgelegd betekend dit dat Verlichting een ontwikkeling van de mens is, waardoor de mens zijn verstand kan gebruiken zonder de leiding van een ander. De werken van Kant kunnen simpelweg in twee periodes verdeeld worden: de voorkritische periode en de kritische periode. In de voorkritische periode borduurde hij als het ware voort op de rationalistische (kennis rust op verstand) ideeën van Leibniz en Wolff. Maar in 1781 gooide Kant het roer om, hij schreef zijn eerste grote werk: De “Kritik der reinen Vernunft” (Kritiek van de zuivere reden). Immanuel Kant ging nu nadenken over wat hij nou zelf vond, en kwam met verschillende boeken waarin een menging te vinden was van rationalistische en empiristische (kennis rust op zintuiglijke waarneming) ideeën. Immanuel Kant stief op 12 februari 1804.

Johann Wolfgang von Goethe

Johann werd op 28 augustus 1749 geboren in Frankfurt am Main. Johann was een bekende verlichtingschrijver. Hij schreef zijn beroemde werk ‘Die Leiden des jungen Werthers’. Dit boek gaat over een jongeman van goede stand, hij wordt verliefd op Charlotte, maar dan ontdekt hij dat Charlotte op iemand anders verliefd is. Uiteindelijk kan Werther het niet meer volhouden en pleegt zelfmoord. Johann schreef dit blijkbaar zeer goed, want in de jaren daarna pleegde ongelooflijk veel jongeren zelfmoord naar aanleiding van zijn boek. Johann stierf op 22 maart 1832.

Pruisen

Pruisen was vroeger een groot koninkrijk dat grotendeels in Duitsland lag. Hier was een absolute vorst aan de macht: Frederik II. Hij merkte van alles aan de verlichting. Zo kreeg Frederik II steeds minder macht, want verlichte denkers vonden het absolutisme maar niks, want de koning deed alles in eigenbelang. Voor het volk werd niets gedaan. Maar Frederik II speelde hier als een van de weinige vorsten slim op in. Hij werd voorstander van het verlicht absolutisme. Oftewel “Alles voor het volk en niet door het volk”. Zo kon hij zijn macht behouden en liet, volgens hem, het domme volk niets bepalen.

Thomas Abbt

Thomas Abbt is geboren in Ulm op 25 november 1738 en gestorven in Bückeburg op 3 november 1766. Abbt was een Duitse schrijver. Hij was bevriend met de Duitse schrijver, filosoof en dichter: Gotthold Ephraim Lessing. Hij werkte aan het populairder maken van de filosofie. Ook werkte hij aan het bevorderen van de ontwikkeling van de Duitse literatuur.

Verlichting in het algemeen

De verlichting ontstond in de tegengestelde richting van de renaissance. Dat wil zeggen: van west naar oost in plaats van van oost naar west. Dit kwam omdat er in Engeland anders werd nagedacht dan in Italië. In Engeland vonden ze dat niet langer de kerk en de staat de burger van alles moesten voorschotelen. Engelsen vonden ook dat de burger niet alles blindelings moest accepteren wat de kerk en staat zeiden. Dit leidt direct tot dé leus van de verlichting: “Mens, durf je verstand te gebruiken”. In de verlichting begon men natuurverschijnsels te verklaren. Een andere wereldberoemde uitspraak is de uitspraak van Kant: “de verlichting is de bevrijding van de mens uit de onmondigheid waaraan hij zelf schuldig is” hij bedoelde hiermee dat men een eigen mening kreeg na de periode van onderdanig gedrag.

Verlichting mop

Er was eens een olifant die een brug overstak. De brug begon te schudden onder zijn gewicht. Er zat een vlieg op zijn slurf. Toen ze allebei aan de overkant gekomen waren, zei de vlieg:" Tjonge, maakten wij die brug lekker aan het schudden!". De olifant zei: "Mevrouw, het is dat u het zegt, maar ik had niet eens gemerkt dat u hier zat!". Waarom is dit een ‘verlichtingmop’? - Het gaat over dieren. Dierenmoppen schreven ze graag in de Verlichting - Verlichtingmoppen zijn vaak vrij kort

Verschil met andere landen

De verlichting kwam niet alleen voor in Duitsland. Maar ook in Engeland, Nederland en Frankrijk. De Duitse verlichting verschilde natuurlijk wel van de verlichting in de andere landen. In Duitsland streefden ze er voornamelijk naar om de mens. Het verlaten van de onmondigheid waar de mens zelf aan schuldig was. In Duitsland was Immanuel Kant de belangrijkste verlichtingsdenker. Maar in Engeland hielden ze zich meer bezig met de godsdienstvrijheid en tolerantie. In Nederland werd er totaal anders gedacht. Spinoza had gezegd dat god overal om ons heen is en we geen moeitemeer hoeven te doen om hem beter te leren kennen via bijv. de kerk. Dit was zeer tegenstrijdig met de kerk. In Nederland hielden ze zich dus bezig met andere verklaringen voor God. Als laatste hield men in Frankrijk zich bezig met kennis verspreiden. De encyclopedisten stonden centraal in de franse verlichting. Zij gaven de kennis door aan het gewone volk. Ook werd er gewerkt aan een scheiding tussen kerk en staat in Frankrijk. Zoals je ziet had ieder land een ander streefdoel in de verlichting. Wat je kan bedenken is dat Duitsland veel invloed heeft gehad. Zei zette mensen aan om hun verstand te gebruiken. Hierdoor konden ook nieuwe verlichtingsideeën ontstaan, dus ook in andere landen. Zo heeft de duitse verlichting veel invloed gehad op de wereld.

Welkom

Welkom op onze site, hier vind u informatie over de Duitse Verlichting, ofwel Aufklärung. Er word vooral aandacht besteed aan belangrijke Duitse filosofen die iets betekend hebben in de Duitse Verlichting. Onderaan de tekstjes staan links voor extra informatie. Veel plezier!

Wie spät ist es?